Mechelen trekt hard aan de kar om onbenutte ruimtes boven handelspanden een nieuwe functie te geven. Bij voorkeur als woonruimte, maar ook andere functies zoals kantoren zijn mogelijk. De focus ligt op het maximaliseren van ruimtegebruik en het verminderen van leegstand. Om het wonen boven winkels maximaal te faciliteren, werkte het stadsbestuur een versoepeld kader uit. De voorbije twee jaar werden er meer dan 100 ruimtes boven winkels geactiveerd. Een positieve trend die de handelskern verder oplaadt.

Mechelen voert een kernversterkend beleid met speciale aandacht voor het kernwinkelgebied. Een van de prioriteiten is het activeren van de bovenliggende verdiepingen boven de handelspanden in het centrum. Deze inspanningen legde de stad geen windeieren.

“Leegstand is voor niets of niemand goed. Een levendige plint boven de handelszaken draagt bij aan de uitstraling van het kernwinkelgebied. Anderzijds is er de druk op de woningmarkt en is het niet te verantwoorden dat zulke ruimtes in het stadshart er onbenut bijliggen, terwijl er veel mensen op zoek zijn naar een woning”, aldus Greet Geypen, schepen van Wonen en Economie.

De stad wil deze ruimtes een functie geven. Wonen, handel en horeca zijn het meest voor de hand liggend. Er zijn echter ook andere functies denkbaar zoals bijvoorbeeld (thuis)praktijken, vrije beroepen, kleinschalige kantoren, wellness, fitness, escape rooms, (kunst)galerijen, B&B’s, kinderdagverblijven, polyvalente ruimtes, jeugdvoorzieningen, enzovoort.

De afgelopen twee jaar kregen verschillende omgevingsvergunningen groen licht voor verbouwingswerken op de verdiepingen boven winkels, goed voor 111 ruimtes. Sinds de stad enkele jaren geleden de regelgeving versoepelde, is het totaal aantal vergunde ruimtes inmiddels opgelopen tot 215. Van deze 215 ruimtes in het stadscentrum, die boven winkels vergund werden, zijn er 146 bestemd als wooneenheid, 52 als studentenkamer en 17 als vakantiewoning (B&B).

Maatgerichte aanpak

“Deze positieve tendens is het gevolg van een maatgerichte aanpak, waarbij we drempels hebben weggewerkt op het gebied van o.a. woonoppervlakten, de verplichte buitenruimte, inpandige fietsstallingen en autostaanplaatsen. Deze benadering hebben we ook verankerd in de nieuwe stedenbouwkundige verordening om verdere ontwikkelingen te stimuleren. Dit maakt het voor de bouwheer meer haalbaar om deze ruimtes op een kwalitatieve manier nieuw leven in te blazen. Mechelen is een historische stad, wat maakt dat de ruimten boven winkels vaak niet erg groot zijn en een zeker maatwerk vragen”, aldus Greet Geypen.

Renovatieproject IJzerenleen

Een van die projecten die een vergunning kreeg is een renovatieproject op de hoek van de IJzerenleen en de Lange Schipstraat. Het gaat om een grondige renovatie, verbouwing en samenvoeging van de panden 65 en 67, tot een handelspand met drie appartementen op de verdiepingen. Pand nr. 65 was sinds de verbouwing begin deze eeuw volledig vergund als handelspand zonder woonentiteit op de verdiepingen.

“In dit specifieke geval werden de bovengelegen ruimtes gebruikt als stockageplaats. Eigenlijk is dit een modelvoorbeeld van onze visie, waarbij onbenutte ruimtes boven winkels terug geactiveerd worden. Dit is exact wat wij beogen. In dit project worden ook de winkelruimtes aangepakt. Het wordt een mooi totaalproject dat een positief effect zal hebben om de sociale en economische kwaliteit van de omgeving”, klinkt het bij schepen Geypen.

Renovatie naar historische context

Voor dit project werd een constructief traject doorlopen met de Bouwdienst. Dit resulteerde in een mooi architecturaal project waarbij ook de ruimtes boven de winkels nieuw leven ingeblazen worden. De volledige voor- en zijgevel worden aangepakt en in hun oorspronkelijke historische staat hersteld.

“De voor- en zijgevel worden afgewerkt met een witte bepleistering en houten dakgoten. Aan de voorzijde worden de vijf historische traveeën gereconstrueerd en de dubbele handelsruimtes op het gelijkvloers samengevoegd. De toegang tot de bovengelegen appartementen gebeurt via een nieuwe ingang aan de Lange Schipstraat”, aldus Bart Vandergucht, zaakvoerder van vastgoedontwikkelaar Bagio.