Vanuit de ambitie om startende artiesten (18-30 jaar) te ondersteunen in het realiseren van hun dromen, sloegen Stad Mechelen en Stad Leuven de handen in elkaar om te kijken wat je samen en van elkaar kan leren. Daaruit ontstond een 3-jarig bovenlokaal onderzoek, Stroom op de Vaart, dat vandaag gepubliceerd wordt.

Voor jonge artiesten is het soms moeilijk om vanuit een laagdrempelige werking als het jeugdwerk hun weg te vinden naar het professionele kunstenveld. Stad Mechelen en Stad Leuven onderzochten daarom gezamenlijk hoe door samenwerking met kunstenpartners die doorstroom kan bevorderd worden. Met de publicatie, ‘Doorstroom van jong talent in de kunsten, samenwerken met partners als hefboom’, worden de nieuwe inzichten gedeeld.

“Bovenlokale uitwisseling en samenwerking zijn absoluut een troef bij een complex vraagstuk zoals doorstroom van jong artistiek talent naar de professionele kunstcontext. Daarom keken we wat verder op de vaart naar Stad Leuven die ook dezelfde uitdagingen en ambities delen”, vertelt schepen van Cultuur, Björn Siffer.

Het onderzoek

Stroom op de Vaart is een samenwerking tussen Stad Mechelen en Stad Leuven, met ondersteuning van de Vlaamse Overheid. Het onderzoek liep van 2021 tot en met 2023 en werd in twee luiken opgedeeld. Voor het eerste luik waren RADAR (deel van de Afdeling Kunst & Cultuur van Stad Mechelen) en mijnleuven (jongerenwerking van Stad Leuven) de trekkers, voor het tweede luik RADAR en de Directie Cultuur van Stad Leuven. Het praktijkonderzoek werd ondersteund door Bamm! en VI.BE.

Het eerste luik van het onderzoek bestond uit een traject met beeldende makers die naar een groepsexpo toewerkten. Hier werd dus ingezet op bruggen bouwen in een concreet project, met naast de expokans ook atelierruimte en begeleiding. In Mechelen namen acht jongeren deel en in Leuven negen. Voor de start van ieder traject bracht een iets bredere groep jongeren de noden in kaart. Mechelen werkte samen met de Jeugddienst en het Cultuurcentrum, Leuven met partners Cas-co, Expo Leuven en M Leuven.

In het tweede luik peilde het onderzoek via enquêtes en groepsgesprekken naar de ervaringen, noden en ideeën van muzikaal talent en muziekorganisatoren. Dit gebeurde in samenwerking met muzieksteunpunt VI.BE. Zowel in Mechelen als in Leuven was er een gesprek met muzikanten, dj’s en producers over hun noden, en vervolgens kwamen organisatoren uit de beide steden samen om ervaringen en ideeën uit te wisselen. In totaal werkten 151 artiesten (waarvan 63 jonger dan 30 jaar) en 37 kleine en grote organisatoren mee. Hier is dus voor een meer overkoepelende aanpak gekozen.

Schepen Siffer vertelt verder: “Zowel in Mechelen als in Leuven stelden we vast dat de doorstroom van jonge creatievelingen vanuit de eigen, meer laagdrempelige werking naar spelers in de professionele kunsten niet altijd vlot loopt. Jongeren ervaren een diepe kloof, en het bleek niet evident om die vanuit de eigen werking alleen te overbruggen. Daarom hebben we samen een project op poten gezet om te onderzoeken hoe de samenwerking van stedelijke diensten met partners uit de sector de nodige bruggen kan slaan.”

De publicatie die uit het onderzoek voortvloeide werd gemaakt voor jeugdwerkers, cultuurwerkers, stedelijke ambtenaren en alle anderen die willen samenwerken om jonge creatievelingen een duw in de rug te geven. In januari 2024 werden ze gedistribueerd aan jeugd- of cultuurwerkers, stedelijke medewerkers en steunpunten over heel Vlaanderen en Brussel.

Resultaten voor Mechelen

RADAR kreeg op basis van de ervaringen met Stroom op de Vaart een consulent beeldende kunsten erbij. Daardoor wordt de opgebouwde expertise in de werking verankerd en ontwikkeld. Deze nieuwe consulent breidt de samenwerking met partners verder uit, bijvoorbeeld voor een beeldende-kunsttraject binnen de poot ‘RADAR geeft een boost’: ieder seizoen ondersteunt dat initiatief een aantal projecten van A tot Z, met residentie, financiële ondersteuning, begeleiding en een toonkans.

Ook werden een aantal partnerschappen opgezet met organisaties en locaties in de privé- of commerciële sector. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen RADAR met Lux28 (Cinema Lumière) waar jaarlijks een laagdrempelige tentoonstellingskans wordt aangereikt aan beginnende kunstenaars.

Naast de extra inspanningen blijft RADAR ook een adviesorganisatie voor artiesten, zo ook de jonge artiesten. Daarvoor organiseren ze onder andere adviessessies i.s.m. bovenlokale partners zoals Kunstenpunt en Cultuurloket, maar bijvoorbeeld ook met freelancers. De advieswerking rond het aanvragen van een lokale subsidie kunst- en cultuurprojecten wordt in beide steden dan ook verder ontwikkeld.

Meer info over de projecten van RADAR: https://www.radarmechelen.be/projecten

De publicatie online doorbladeren: https://issuu.com/radar.mechelen/docs/a5_fiches_v111223_digital