Op zondag 27 april openen 35 erfgoed- en andere organisaties in en rond Mechelen hun deuren voor Erfgoeddag, dé hoogdag voor cultureel erfgoed in Vlaanderen en Brussel. Met het thema Game on! staat dit jaar alles in het teken van sport, spel en beweging, vroeger en nu. Bezoekers ontdekken doorheen 41 activiteiten hoe sport- en speltradities evolueerden en vandaag voortleven om het erfgoed van morgen te worden.

Erfgoeddag 2025 in Mechelen belooft een geweldige editie te worden. "Erfgoed rond sport en spel is enorm boeiend", zegt schepen van Erfgoed Greet Geypen. "Het roept vragen op als: Hoe amuseerden onze voorouders zich? Waaruit zijn sporten gegroeid? Welke speltradities van vroeger leven vandaag nog voort? En welke sporttechnieken zijn verdwenen en verdienen een comeback? Erfgoeddag leidt je naar de antwoorden op die vragen en maakt het sportieve en speelse erfgoed van Mechelen heel toegankelijk."

Bij ‘sport en spel’ denken veel mensen spontaan aan voetbal en een kaart- of gezelschapsspel. Maar de wereld van sport en spel is veel gevarieerder én van alle tijden, zeker wanneer je ernaar kijkt door een cultureel-erfgoedbril. Dat is precies wat alle organisatoren de bezoekers willen laten beleven. Plezier, creativiteit en interactie staan centraal op Erfgoeddag!

"We willen tonen dat erfgoed niet alleen in musea of archieven leeft, maar ook op het speelplein, in de sportclub en in gezelschapsspellen aan de keukentafel. Erfgoeddag is hét moment om te ontdekken hoe erfgoed ons dagelijks leven blijft kleuren — vaak zonder dat we het zelf beseffen", aldus Greet Geypen.

Achter elke sportvereniging schuilt een schat aan verhalen over de ontstaansgeschiedenis, over successen en andere bijzondere clubmomenten. Daar zitten ook vaste rituelen achter en bovenal leden die zich met hart en ziel inzetten voor hun club. Die levende geschiedenis komt in beeld op Erfgoeddag.

Via spelerfgoed ontdek je verschillen en gelijkenissen in spelen vroeger en nu. Veel spellen scherpen je logisch denkvermogen aan en nodigen uit tot samenwerken om creatieve oplossingen te bedenken. Zorg dus dat je op 27 april in goed gezelschap bent!

"Erfgoeddag is dit jaar echt een feestje voor sportliefhebbers! Of je nu houdt van voetbal, turnen, drakenbootraces of gewoon van een goed spel: er is voor iedereen iets te beleven. Je leert niet alleen bij over de geschiedenis van sport in Mechelen, maar je kan ook zelf deelnemen aan demonstraties of workshops. Zo maak je letterlijk deel uit van het levende erfgoed. En dat is precies wat sport en spel zo bijzonder maakt: het verbindt generaties en culturen op een actieve en speelse manier", zegt Abdrahman Labsir, schepen van Sport.

Programma Erfgoeddag

Erfgoedcel Mechelen coördineert Erfgoeddag in en rond Mechelen. Ze inspireerde tal van organisatoren om verborgen parels uit hun spel- of sporterfgoed in de kijker te zetten en elkaar daarbij te versterken.

Het Speelgoedmuseum heeft de Mechelse dialectvereniging te gast en biedt samen met de Mechelse gidsen een speelse stadswandeling aan, vertrekkend van het oudste ganzenbordspel in Vlaanderen.

Vakmanschap is troef in het IKA (Instituut voor Kunst en Ambacht), waar de afdelingen glaskunst, fotokunst, juweelontwerp, boekkunst en keramiek maandenlang creatief aan de slag gingen met het thema Game on! De verrassende resultaten zie je op 27 april.

Ontsnappen uit het vakmanschap doe je in de unieke escape box die de leerlingen van Campus BA Stassart creëerden samen met CVO Cresecendo (volwassenenonderwijs). Doorheen je ontsnappingstocht ontmoet je erfgoedverenigingen als Kantclub Etterjefke, de Vlaamse Kunstkring voor Marqueteurs en de Mechelse Kolveniersgilde.

Erfgoedcel Mechelen daagde ook collega-stadsdienst Sport Mechelen uit om samen met Mechelse sportclubs het sport- en spelerfgoed te bekijken vanuit een erfgoedperspectief, en bezoekers van de Erfgoeddag sportief op sleeptouw te nemen.

In het Stadsarchief tonen erfgoedvrijwilligers een selectie unieke plakbrieven (posters) van sportmanifestaties uit voorbije decennia die zij zelf minutieus inventariseerden.

Kunstenares Stephanie Plas nodigt in Museum Hof Van Busleyden jong en oud uit om de zintuigen op scherp te zetten en te luisteren naar verloren stadsgeluiden.

Kazerne Dossin brengt de ongelooflijke kracht, creativiteit en het doorzettingsvermogen in beeld van gedeporteerde atleten tijdens Wereldoorlog II. Het oorlogsverleden liet ook sporen na in het landschap; je ontdekt de bunkers op eigen tempo tijdens een fietstocht tussen Mechelen en Bonheiden.

Of je nu een hart hebt voor cultureel erfgoed of gewoon nieuwsgierig bent naar de historiek van jouw favoriete spel of sport, er is voor ieder wat wils op Erfgoeddag in Mechelen. Leer tijdens het sporten op de Zoutwerf meer over de geschiedenis van de sportclubs, waag je aan vingervlug kantklossen of zoek de bal van de Mechelse reuzenkinderen in Depot Rato. Het programma is een dynamische mix van expo’s, sportieve belevenissen, rondleidingen, workshops en spellen.

Liesbeth Van Nerom, coördinator Erfgoeddag bij Erfgoedcel Mechelen: "Dankzij de samenwerking tussen erfgoedverenigingen, sportclubs en lokale organisaties ontstaat een dynamisch programma waarin sport, spel en geschiedenis samenvloeien. We laten zien dat erfgoed niet stoffig is, maar leeft en beweegt. En dat het overal is. Bezoekers zullen merken dat erfgoed veel dichter bij hun dagelijks leven staat dan ze denken."

Praktisch

Erfgoeddag vindt plaats op zondag 27 april 2025 en is helemaal gratis. De meeste activiteiten lopen van 10 tot 17 uur. Het volledige programma voor Mechelen, Bonheiden, Boom en Zemst, inclusief de activiteiten waarvoor je vooraf moet inschrijven, is te vinden op www.mechelen.be/erfgoeddag. Een handige brochure, verkrijgbaar op alle deelnemende locaties, helpt bezoekers hun keuze maken uit de expo's, workshops, lezingen en sport- en spelactiviteiten.