Met de ondertekening van het memorandum van het Centrum voor Europees Vrijwilligerswerk (CEV) vandaag op het stadhuis van Mechelen versterkt de stad haar engagement om vrijwilligerswerk te blijven ondersteunen en permanent te streven naar een kwalitatief vrijwilligersbeleid. In 2025 is Mechelen vrijwilligershoofdstad van Europa. Een jaar lang zal vrijwilligerswerk in Mechelen in de kijker staan en worden alle Mechelse vrijwilligers gevierd. Het aftellen kan beginnen.

"1 op 7 Mechelaars is een vrijwilliger. Een snelle rekensom leert dat de stad ongeveer 12.500 vrijwilligers telt, daarmee kan je een voetbalstadion vullen. Het zijn mensen met een zeer diverse achtergrond die zich met hart en ziel inzetten voor verschillende maatschappelijke doelen. Je kan denken aan huiswerkbegeleiding voor kinderen, het mooi houden van onze parken en pleinen, het verzorgen van dieren, het gidsen van mensen doorheen onze stad of het ondersteunen bij digitale geletterdheid. Met de ondertekening van dit memorandum herbevestigen we ons engagement om vrijwilligerswerk kwalitatief te ondersteunen, met beleid specifiek gericht om drempels weg te nemen. Een stad waar iedereen kan bijdragen aan het versterken van ons sociaal weefsel ongeacht afkomst, leeftijd en ongeacht of je een beperking hebt of niet, dat is Mechelen”, zegt schepen voor sociale cohesie Rina Rabau Nkandu.

Vrijwilligerswerk in Mechelen
Dit jaar won Mechelen de titel van Europese Vrijwilligershoofdstad 2025, een erkenning voor de vele betrokken vrijwilligers en het beleid dat de stad hierrond voert. De stad legt een bijzonder belang bij de unieke rol die vrijwilligers kunnen spelen binnen een stedelijke dynamiek. Ze zijn als het ware de saus die elke vereniging bij elkaar houdt, van onmisbaar belang bij musea, festivals, armoedeorganisaties, seniorenverenigingen, sportclubs... Vrijwilligerswerk is de rode draad in het maatschappelijk weefsel dat samenleven in een stad mogelijk maakt.

“Via vrijwilligerswerk heb ik prachtige avonturen beleefd, onvergetelijke herinneringen gemaakt en vriendschappen voor het leven gesmeed”, vertelt de Mechelse Lotte Rens, die dit jaar Europees vrijwilligersambassadeur is. “Mijn avontuurlijke reiservaringen, van Erasmus in Denemarken tot stage in Zuid-Afrika, inspireerden mij om me in te zetten voor Karavaan vzw, waar ik onder meer vormingen en terugkommomenten organiseer. Als groepsleiding bij scouts Thila Coloma richt ik me op inclusieve projecten, zoals Jeugdwerk voor Alleman. Naast mijn engagement in het Mechelse draai ik ook in Brussel en Antwerpen mee binnen een aantal sociale projecten. De fonkeling in de ogen van de mensen, daar doe ik het voor. Vrijwilligerswerk is voor mij een manier om de wereld inclusiever en diverser te maken.”

Vrijwilligerspunt Mechelen
Om het vrijwilligerswerk te ondersteunen en toegankelijk te maken voor iedereen, richtte de stad in 2021 het Vrijwilligerspunt op, ontstaan vanuit de noodzaak om kwalitatief vrijwilligerswerk stadsbreed te ontwikkelen.

“Het Vrijwilligerspunt is een centrale plaats waar mensen terechtkunnen met vragen, een eerste aanspreekpunt wanneer mensen geïnteresseerd zijn om aan vrijwilligerswerk te doen. We maken op deze manier de weg zo laagdrempelig mogelijk voor iedereen die zich wil inzetten voor de stad. De organisatie van de vrijwilligersbeurs, waar geïnteresseerden inspiratie kunnen opdoen bij verschillende vrijwilligersorganisaties, of de organisatie van verscheidene vormingen, draagt ook mee aan toegankelijk vrijwilligerswerk. Een stad met veel vrijwilligers is een zorgzame, warme stad. Daar blijven we ons voor inzetten”, zegt schepen voor sociale cohesie Rina Rabau Nkandu.

Het Vrijwilligerspunt is een centraal instituut voor vrijwilligerswerk. Het koppelt vrijwilligers aan organisaties, volgt beleidsontwikkelingen op en organiseert activiteiten zoals de jaarlijkse Vrijwilligersbeurs. Ook faciliteert het Vrijwilligerspunt de werving door een vacaturetool op de website en adviseert het diensten en organisaties onder andere over de wetgeving en bijvoorbeeld om uit te maken of een bepaalde activiteit op een vrijwillige basis kan uitgevoerd worden of een professionele aanpak vraagt. 

Tijdens de week van de vrijwilliger zet het Vrijwilligerspunt de vrijwilliger extra in de kijker onder de noemer: ‘Vrijwilligerswerk is een ontdekkingsreis’. Op de planning staat onder andere: 

• 6 maart, 19 uur, wijkhuis Battel: infosessie voor iedereen die graag aan de slag wil gaan als vrijwilliger, maar niet weet hoe eraan te beginnen
• 9 maart: infostand op de zaterdagmarkt
• 23 april: vrijwilligersbeurs waar vrijwilligersorganisaties zich voorstellen en vrijwilligers een opdracht kunnen shoppen

Europese Vrijwilligershoofdstad 2025
De stad wint de titel van Europese Vrijwilligershoofdstad 2025 vanwege de structurele ondersteuning, haar menselijke aanpak en de centrale plaats die vrijwilligers en organisaties krijgen in de stedelijke dynamiek. Mechelen is hiermee de eerste Belgische stad die deze erkenning krijgt. De titel werd voor het eerst uitgereikt in 2013, eerdere winnaars zijn onder andere Lissabon, Berlijn en Trondheim, waar de prijs dit jaar werd uitgedeeld. Door het ondertekenen van het memorandum engageert de stad zich tot de officiële Europese doelstellingen. Deze zijn:

• Vrijwilligerswerk in Mechelen blijvend (onder)steunen en waarderen
• Het versterken van het Vrijwilligerspunt en de vele vrijwilligersorganisaties in Mechelen
• Vrijwilligerswerk in Mechelen en in Europa regelmatig promoten via allerlei media
• De organisatie van twee feestelijke evenementen om het vrijwilligerswerk te vieren
• Medeorganisator van het Europees vrijwilligerscongres op 3 april 2025 in Mechelen 

De ondertekening van het memorandum ging vanmorgen door in aanwezigheid van het Centrum voor Europees Vrijwilligerswerk, het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk en heel wat Mechelse vrijwilligers. Het is het startpunt voor de voorbereidingen van 2025, een jaar waar we de vrijwilliger en de verschillende organisaties die met hen werken in de verf zetten. Op 5 december 2024 draagt Trento, de vrijwilligershoofdstad van 2024, de fakkel over aan Mechelen tijdens een slotceremonie. Dan kan het jaar van de vrijwilliger officieel starten.