Mechelen stelt haar toekomstplannen voor. Het nieuwe beleidsplan geeft een heldere richting aan de manier waarop de stad de komende jaren zal groeien, verbinden en versterken. De ambities zijn groot: kwaliteitsvolle stadsontwikkeling, publieke ruimte vergroenen en het rijke Mechelse erfgoed openstellen voor bewoners en bezoekers. Naast een sterke focus op stadsontwikkeling en erfgoed, zet Mechelen ook in op een bruisend toeristisch aanbod dat zowel de rijke geschiedenis als de groene pracht van de stad benadrukt.
De stad blijft de komende jaren sterk investeren in stadsontwikkeling. Verschillende grote sites krijgen een nieuwe invulling.
“We willen slim omgaan met de ruimte die we hebben. Daarom zetten we in op herontwikkeling van strategische binnenstedelijke sites. Daar kunnen we functies combineren, groene netwerken versterken en ruimte geven aan onderwijs, sport of ontspanning. Het zijn voorbeelden van hoe je met bestaande plekken een nieuwe dynamiek kan creëren. We willen investeren in zaken die echt het verschil maken voor bewoners. Een park vlakbij, ruimte om elkaar te ontmoeten – dat maakt een buurt leefbaar”, aldus Greet Geypen, schepen van Stadsontwikkeling.
Grote stadsvernieuwingsprojecten
In Mechelen-Oost krijgt de Nekkerhalsite een tweede leven. Er wordt een RUP opgemaakt om de bestemming scherp te krijgen. De openlegging van de Platte Beek vormt daarbij een ecologische corridor die Park De Borght zal verbinden met het Mechels Broek.
Deze bestuursperiode wordt er werk gemaakt van het RUP Douaneplein, dat de jongerensite met onder andere een fuifzaal, skatepark en circusschool verder moet uitbouwen. Belangrijk hierbij is de komst van de nieuwe TSM-campus. Naast de nood aan een nieuwe plek voor de Technische School, brengt deze functie ook overdag leven en maakt gedeelde sportinfrastructuur mogelijk.
In Mechelen-Noord krijgt de omgeving rond de Vrouwvliet een nieuwe invulling. De stadsmagazijnen worden herontwikkeld tot een woonbuurt. Ongeveer de helft van de woningen zal bestemd zijn voor sociale woningbouw.
Op de Slachthuissite komt eveneens een nieuwe woonzone, met een brede groene oeverstrook langs het water. De site Pauwels Trafo krijgt een nieuwe economische functie en wordt klaargemaakt voor bedrijvigheid en maakindustrie, met ook de mogelijkheid voor grotere kmo’s.
Verdere investeringen in Nekkerspoel
Ook elders in de stad wordt sterk geïnvesteerd. Nekkerspoel blijft een prioritaire wijk. Het Van Deyckpark wordt verder uitgebreid tot een volwaardig stedelijk park.
De site van het voormalig Speelgoedmuseum krijgt een nieuwe toekomst waarbij wonen, een deel kantoren en een gelijkgrondse publieke functie een hoofdrol spelen. Ook de rest van het bouwblok krijgt nieuwe impulsen met een vergroening van het binnengebied en zachte verbindingen naar de omliggende straten. De heraanleg van de Nekkerspoelstraat en een nieuwe toekomst voor de oude Senam-site tot woonsite maken het plaatje compleet.
Dorpsvernieuwingsplan
Verder zet de stad in op een inhaalbeweging voor Walem. In het kleinste dorp van Mechelen wordt het Oude Klooster gerestaureerd, aangevuld met een woonontwikkeling. Het is een eerste belangrijke stap in een participatief dorpsvernieuwingsplan, dat in nauw overleg met de bewoners wordt opgemaakt. Dit proces wordt dit najaar opgestart.
Publiek groen
In de binnenstad vinden we enkele stadsontwikkelingsprojecten terug met de focus op publiek toegankelijk groen. Zo is er de restauratie van het monument Hof van Schoofs waarbij de grote stadstuinen publiek toegankelijk worden. Hierdoor ontstaat een groene wandelverbinding tussen de Adegemstraat en de Korenmarkt.
Er komt ook een publiek park op de OVAM-site. De stad zoekt investeerders voor de herontwikkeling tot een nieuwe woonsite waar eveneens ruimte is voor vlietjes en een ondergrondse buurtparking. Het Karmelietenklooster wordt gerenoveerd, ook hier wordt de tuin opengesteld voor het publiek.
Herontwikkeling Centerparking
Voor de Centerparking dringt een totaalrenovatie zich op. De voorkeur gaat uit naar een programma met winkels, wonen, een publieke fietsenstalling en mogelijk ook een hotel of recreatief aanbod. Op het dak wordt onderzocht of een publiek toegankelijke stadstuin met horeca kan worden gerealiseerd. Na de herontwikkeling zullen ook de omliggende winkelstraten vernieuwd worden in de stijl van de Geitestraat.
Margareta als kompas
Mechelen kiest in haar toeristisch- en erfgoedbeleid voor een duidelijke focus: Margareta van Oostenrijk. In de zestiende eeuw speelde Mechelen een sleutelrol op het Europese toneel, onder het bestuur van drie landvoogdessen. Die unieke geschiedenis wordt de komende jaren op een creatieve en toegankelijke manier zichtbaar gemaakt in het straatbeeld. Denk daarbij aan murals, beeldende kunst, stadswandelingen, … Het stadsmuseum Hof van Busleyden zet de nieuwe focus centraal in haar werking. De vaste collectie en tijdelijke tentoonstellingen krijgen steeds een kindvriendelijke route.
"Het historische verhaal van Margareta van Oostenrijk centraal te zetten – gebaseerd op een onderbelicht deel van onze geschiedenis - geeft Mechelen en haar historische gebouwen een duidelijke identiteit. We investeren hierbij niet alleen in gebouwen en tentoonstellingen, maar ook in kindvriendelijke routes, levendige stadsproducten en erfgoed dat je actief kan ontdekken. Alles wat we doen, moet uitnodigen: om te kijken, te luisteren, te proeven, te leren kennen, te begrijpen. Erfgoed is geen vitrine — het moet deel worden van de ervaring in de stad”, aldus Greet Geypen.
Een van de meest tot de verbeelding sprekende erfgoedlocaties is het Hof van Savoye – Margareta’s voormalige paleis. Mechelen wil een partner zijn voor de rechtbank in haar moeilijke zoektocht naar betere en veiligere huisvesting, hetzij in het Hof van Savoye, hetzij elders. Doel is een gedeeltelijke openstelling van dit belangrijk historische gebouw.
Nieuwe publicatie ‘Het verhaal van Mechelen’
Het meest recente werk met een algemene stadsgeschiedenis van Mechelen dateert uit 1991 en kwam tot stand onder redactie van prof.dr. Raymond van Uytven. Dit werk werd gerealiseerd dankzij medewerking en onder auspiciën van de stad Mechelen.
Sinds deze uitgave zijn er heel wat nieuwe historisch-wetenschappelijke inzichten bijgekomen, zowel over stedengeschiedenissen in het algemeen als over Mechelen in het bijzonder. De huidige stand van het onderzoek zal worden verwerkt in een nieuwe publicatie.
Het Schepenhuis wordt verder uitgebouwd tot het toeristisch startpunt. Hier zal ‘Het verhaal van Mechelen’ de rode draad vormen: een compacte en laagdrempelige introductie tot de geschiedenis van de stad, gekoppeld aan concrete tips voor verdere verkenning. Bezoekers ontdekken er niet alleen de belangrijkste erfgoedsites, wandelroutes en kindvriendelijke attracties, maar maken ook kennis met authentieke (top)stukken zoals het originele stadsrecht, de historische maquettes van Mechelen en de gerestaureerde Grote Raadzaal.
Toeristische troeven
De natuur in en rond Mechelen wordt expliciet als toeristische troef naar voren geschoven. Van de vlieten tot het Mechels Broek, van het Vrijbroekpark tot de Dijlevallei: de stad promoot haar rustige en groene omgeving sterker dan ooit. Deze mix van stadsdynamiek en natuurbeleving is een unieke meerwaarde in het Vlaamse toeristische landschap.
Onder de vlag ‘Mechelen Kinderstad’ wordt het gezinsvriendelijke imago van de stad verder uitgebouwd. Iconische trekpleisters zoals het Speelgoedmuseum, Technopolis en Planckendael worden als ankerpunten ingezet, maar ook het stadscentrum biedt steeds meer kindgerichte voorzieningen. Speurtochten, interactieve musea en groene speelplekken maken van Mechelen een natuurlijke keuze voor gezinnen.
Daarnaast wil Mechelen zich verder profileren als belangrijke congresstad voor nationale en internationale bedrijfsontmoetingen. Met de ontwikkeling van het Theatrium wil de Dijlestad nog een sterker en gevarieerder aanbod naar Mechelen halen.
De stad onderzoekt een nieuwe, publieksgerichte invulling voor de Brusselpoort. Hierbij wordt bijvoorbeeld gekeken naar mogelijkheden voor de collectie van figurentheater De Maan. Mechelen staat open voor innovatieve, coöperatieve of private voorstellen die recht doen aan het erfgoedkarakter én inspelen op publiekswerking.