Het erfgoed bewaren van zeven generaties Ronaldo’s, hoe begin je daaraan? Met die vraag klopte Circus Ronaldo aan bij Erfgoedcel Mechelen en Circuscentrum. Er werd een dossier ingediend bij Vlaanderen en het Mechelse circus werd daarbij geselecteerd als een van de pilootprojecten nalatenschappen kunstenerfgoed. Vandaag zijn ze klaar om dit project succesvol af te ronden. Dit bijzondere initiatief, begeleid door de erfgoedcel van de stad Mechelen in nauwe samenwerking met CEMPER (Centrum voor Muziek- en Podiumerfgoed) en Circuscentrum, is een mooi voorbeeld van hoe lokale kennis en inzet het culturele erfgoed kunnen versterken.

Aan het einde van 2023 begonnen de toegewijde erfgoedvrijwilligers aan een intensieve inventarisatie van de nalatenschappen van Circus Ronaldo. Gedurende de afgelopen maanden hebben zij met passie en expertise archieven, objecten en verhalen in kaart gebracht die het rijke circusverleden van de Ronaldo’s tot leven brengen. Circus Ronaldo wil zijn erfgoed niet alleen bewaren, maar ook toegankelijk maken voor huidige en toekomstige generaties. De inzet van onze vrijwilligers onder professionele begeleiding van de erfgoedcel en de samenwerking met Circuscentrum maken dit mogelijk.

“Het erfgoed van Circus Ronaldo is een prachtig stukje Vlaamse cultuurgeschiedenis. Hun nalatenschap vertelt niet alleen het verhaal van een familie, maar ook van een eeuwenoude kunstvorm die tot op vandaag blijft evolueren. De familie Ronaldo bouwde in zeven generaties een indrukwekkend archief op, met objecten, affiches, foto’s en decors die een uniek inzicht geven in de evolutie van het circus. Door hun nalatenschap zorgvuldig te inventariseren en digitaal te ontsluiten, zorgen we ervoor dat de magie van het circus nog generaties lang blijft voortleven. Want erfgoed leeft niet alleen in boeken en musea, maar ook in de verhalen die we blijven doorgeven", aldus schepen van Erfgoed Greet Geypen.

Een samenwerking met impact

Het pilootproject, dat inmiddels tot een succesvol einde komt, benadrukt het belang van samenwerking tussen verschillende disciplines. Erfgoedcel Mechelen, Circuscentrum, CEMPER en Circus Ronaldo bundelden de krachten om al dat jarenlang verzamelde materiaal te ordenen, duurzaam te verpakken en op die manier bruikbaar te maken, voor zowel de eigen artistieke praktijk (de Ronaldo's duiken vaak in het eigen verleden om nieuwe creaties te maken) als voor jonge circusartiesten en het publiek met een brede erfgoedinteresse.

Deze gezamenlijke inspanning is niet alleen een belangrijke bijdrage aan het erfgoedbeleid, maar vormt ook een inspirerend voorbeeld voor toekomstige projecten in en rond Mechelen.

2000 objecten geïnventariseerd

Op 1 april vindt de officiële afsluiting van het project plaats. Natuurlijk is het werk nog niet gedaan, maar er werden sterke funderingen gelegd waarop Circus Ronaldo haar archief nu verder kan bouwen.

“Dankzij de hulp en expertise van de erfgoedvrijwilligers hebben we veel meer gedaan gekregen dan we zelf ooit hadden kunnen doen op deze tijd. In totaal werden er meer dan 2000 objecten geïnventariseerd. Deze kregen ondertussen ook een plekje in onze nieuwe archiefruimte die we vanaf nu ook zullen blijven gebruiken om ons erfgoed te bewaren,” vertelt Frauke Verreyde die het project coördineerde bij Circus Ronaldo.

Podcast

Naast alle foto’s, krantenartikelen, programmaboekjes, flyers, tijdschriften, affiches en tekeningen wordt er ook aandacht geschonken aan de immateriële of niet tastbare aspecten. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan een podcast die het publiek een intieme kijk in de familiegeschiedenis geeft.

In de laatste aflevering legt Erfgoedcel Mechelen, in dialoog met huisarchivaris Frauke en Circuscentrum, ook de link met het erfgoed door verschillende elementen uit het familieverhaal vanuit een erfgoedperspectief te bekijken. Inspirerende verhalen en borgingstechnieken lopen zo naadloos in elkaar over in een toegankelijk publieksinstrument.

De afronding van het project benadrukt dat met samenwerking, deskundigheid en een grote dosis betrokkenheid, zelfs complexe erfgoedverhalen op een gestructureerde en toegankelijke manier kunnen worden bewaard en gedeeld. Dankzij de goede documentatie van het proces kan dit pilootproject ook een inspiratiebron zijn voor de circussector om met zijn erfgoed aan de slag te gaan.

Meer details over het pilootproject en de inspirerende rol van onze erfgoedvrijwilligers zijn te vinden op www.mechelen.be/erfgoedcel/projecten/pilootproject-circus-ronaldo